مديريت ديسک ها

منظور از پارتيشن اين است که يک هارد ديسک فيزيکي را به صورت منطقي به واحدهاي کوچکتر تقسيم کنيد. اصطلاحا اين پارتيشن ها را Volume نيز مي نامند. اين پارتيشن بندي به منظور ذخيره و بازيابي داده ها به کار مي رود. کارهايي همچون پارتيشن بندي، افزايش حجم پارتيشن، حذف و مواردي از اين قبيل را بايد با دقت انجام دهيد چرا که يک سهل انگاري موجب از دست رفتن داده هاي شما مي شود.

MBR در مقابل GPT
در کامپيوترهاي قديمي تر از ديسک هايي استفاده مي شد که به صورت)  MBR (Master Boot Record فرمت شده بودند اما اخيرا هارد ديسک ها با فرمت جديدتري به نام GPT (GUID Partition Table) پياده سازي شده اند.
چه تفاوتي بين اين دو مدل وجود دارد؟
مدل MBR يا همان Master boot record يک سکتور512 بايتي از ديسک است که اطلاعات مهم همچون اطلاعات بوت شدن سيستم بر روي آن قرار مي گيرند به همين دليل اين نام به ان ها اطلاق شده است. MBR در فضاي پارتيشن بندي قرار ندارد بلکه قبل از پارتيشن بندي ها بر روي ديسک واقع شده اند. جدول پارتيشن که تمامي درايوها بر روي ديسک را توصيف مي کنند، 64 بايت از فضا را اشغال مي کنند. هر داده ورودي به جدول 16 بايت را اشغال کرده و شما را به 4 پارتيشن اوليه (primary) محدود مي کند.
 همچنين حجک ديسک MBR، 2 ترابايت است که به طور فزاينده اي تبديل به مشکل شده است.
در مدل GPT محدوديت هاي اعمال شده در مدل MBR رفع شده است و شما مي توانيد ديسک هايي بسيار بزرگتر از 2 ترابايت داشته باشيد چرا که اين مدل براي ذخيره سازي آدرس هاي منطقي از فضاي بزرگتري استفاده مي کند. همچنين شما مي توانيد بيش از 4 پارتيشن داشته باشيد و تا 128 پارتيشن Primary را پشتيباني مي کند. همچنين براي ويندوزهاي 32 بيتي و 64 بيتي نيز مورد استفاده قرار مي گيرد.
 
ديسک هاي Basic در مقابل Dynamic
زماني که شما مي خواهيد اطلاعات خود را بر روي ديسک ذخيره کنيدمي توانيد بين ديسک هاي basic و dynamic يکي را انتخاب کنيد.
ديسک هاي basic رايج ترين نوع ديسک در ويندوز هستند که شامل پارتيشن و درايورهاي منطقي هستند و يا يک سيستم فايل فرمت شده اند. در اين مدل ديسک شما مي توانيد فايل سيستم هايي همچون Fat32، NTFS را داشته باشيد. در اين قسمت مي توان 4 پارتيشن اوليه (Primary) داشت. در واقع يک بخش از هارد ديسک را با نام peimary partition انتخاب کرده و آن را درايو C نام گذاري مي کنيم و مابقي آن را به نام extended partition مي شناسيم.
RAID تکنولوژي است که از چندين ديسک براي ذخيره سازي داده ها استفاده مي کنند و داده ها به صورت نوار وبا حجم مساوي بر روي ديسک ها ذخيره مي شوند. در اين روش مي توان از ديسک ها با حجم هاي متفاوت استفاده کرد
در مقابل ديسک هاي Dynamic ويژگي هاي پيشرفته تري را ارئه کرده اند که ديسک هاي Basic از آن ها پشتيباني نمي کنند. از جمله اين ويژگي ها مي توان به قابليت نوارکشي، تحمل بالا در برابر خطا و ساير موارد اشاره کرد. با تبديل ديسک از حالت Basic به Dynamic امکانات بسياري در اختيار کاربر قرار مي گيرد اما ديگر نمي توانيد همزمان دو سيستم عامل را بر روي آن نصب کنيد.
 
Spanned Volumes
اين قابليت که در ديسک هاي Dynamic وجود دارد اين امکان را به شما مي دهد تا اگر چندين ديسک Dynamic در اختيار داريد، آن ها را ترکيب کرده و يک فضاي جديد به وجود آوريد. مثلا اگر شما هاردي با 50 گيگابايت ظرفيت خالي داريو و هار ديگري با 20 گيگابايت ظرفيت خالي داريد، مي توانيد يک Spanned Volumes با حجم 70 گيگابايت ايجاد کنيد. بر روي اين ولوم جديد داده ها به صورت منظم ذخيره مي شوند و ابتدا 50 گيگ پر مي شود و بعد 20 گيگ باقي مانده. اين نکته حائز اهميت است که شما در هر هنگام مي توانيد حجمي را اضافه کنيد اما توجه کنيد که بدون حذف شدن داده هاي قبلي نمي توان فضاي اضافه شده را مديريت کرد. از اين روش زماني  استفاده مي شود که فضاي ذخيره سازي کم باشد و مجبور به استفاده از فضاي ساير ديسک ها باشيم. از آنجايي که ديسک ها پشت سرهم بوده و داده ها نيز به ترتيب ذخيره مي شوند در صورتي که بخشي دچار مشکل شود ساير بخش ها نيز از بين خواهند رفت.
 
RAID 0 (Striped Volumes)
ولوم نوارکشي که به آن RAID 0 نيز مي گويند، تکنولوژي است که از چندين ديسک براي ذخيره سازي داده ها استفاده مي کنند و داده ها به صورت نوار وبا حجم مساوي بر روي ديسک ها ذخيره مي شوند. در اين روش مي توان از ديسک ها با حجم هاي متفاوت استفاده کرد، با اين حال فضايي که هر ديسک اضافه مي شود، محدود است. در مرحله بعد اطلاعات به صورت نواري بر روي همه ولوم ها در دسترس هستند. در اين روش عملکرد نوشتن تا حد زيادي افزايش پيدا مي کند.
اگر هاردي را داريد که مي خواهيد بر روي آن Striped Volume ايجاد کنيد ابتدا در قسمت Run عبارت diskmgmt.msc را وارد کنيد. توجه داشته باشيد که براي انجام اين کار مي بايست فضاي خالي و اختصاص داده نشده اي بر روي هارد شما وجود داشته باشد. از انجايي که امکان Striped Volume بر روي ديسک هاي Dynamic وجود دارد، بر روي فضاي پارتيشن اختصاص داده نشده کليک راست کرده و گزينه Convert to Dynamic Disk را انتخاب کنيد.
بعد از اين کار مجددا بر روي همان پارتيشن کليک راست کرده و گزينه new striped volume را برگزينيد. پنجره اي نمايان مي شود که در سمت چپ آن مي توانيد بخش هاي در دسترس را مشاهده کرده و هر کدام را که مي خواهيد به سمت راست حرکت دهيد. حال براي نمايش در قسمت My Computer مي بايست نامي براي آن انتخاب کرده و فايل سيستم مربوطه را مشخص کنيد.
 
RAID 1 (Mirrored Volumes)
اين روش را آينه بندي يا RAID 1 مي نامند. همان طور که از اسم اين روش پيداست، داده ها به هنگام ذخيره بر روي يک ديسک عينا بر روي ديسک ديگري نيز ذخيره مي شوند. زماني که از اين روش استفاده مي شود سرعت نوشتن آهسته مي شود چرا که ويندوز همزمان داده هاي مشابه را دوبار و يا چند بار به ديسک ارسال مي کند. اين شيوه براي زماني مناسب است که بخواهيم از داده هاي به هنگام خرابي پشتيبان داشته باشيم.