تراکم کلي جمعيت در سطح شهر و تغييرات آن در مناطق مختلف

با توجه به تغييرات سالهاي بعد از سرشماري 1375 براي شناخت خصوصيات محلات شهر قزوين يک نمونه گيري جمعيت و اشتغال در سطح شهر قزوين توسط مشاور انجام گرفته است . نتايج اين نمونه گيري نشان مي دهد که در سطح محلات 19گانه شهر قزوين ميزان تراکم جمعيت (تراکم ناخالص) حداکثر برابر 175 نفر در هکتار و حداقل معادل 24 نفر در هکتار در نوسان است . متوسط تراکم نسبي جمعيت در کل شهر معادل 100 نفر در هکتار محاسبه شده است .   جدول زير محلات شهر قزوين را بر حسب تعداد سکنه در سال 1384 و تراکم ناخالص جمعيت در هکتار در نوسان مي سازد .

جدول 1-333 : توزيع جمعيت و تراکم ناخالص در تقسيمات شهري قزوين - 1384

تقسيمات شهري

مساحت هکتار

برآورد 1384

تراکم در هکتار ناخالص

جمعيت

درصد

1

16/38

5867

75/1

7/153

2

39/106

17390

18/5

5/163

3

99/108

16133

81/4

0/148

4

65/74

11314

37/3

6/151

5

29/100

16762

99/4

1/167

6

88/98

10266

06/3

8/103

7

26/167

23257

93/6

0/139

8

62/136

20533

12/6

3/150

9

72/179

4400

31/1

5/24

10

32/186

23257

93/6

8/124

11

07/150

20952

24/6

6/139

12

66/145

25561

62/7

5/175

13

04/137

13619

06/4

4/99

14

32/105

8800

62/2

6/83

15

85/240

26400

87/7

6/109

16

67/196

28914

61/8

0/147

17

64/157

8813

63/2

9/55

18

55/433

30875

20/9

2/71

19

68/583

22419

68/6

4/38

جمع شهر

76/3347

335530

 

2/100

مأخذ : برداشت کالبدي و نمونه گيري مشاور – تابستان 1384

براي گروه بندي تراکم در سطح شهر در وضع موجود از گروههاي زير استفاده شده است :

1.       تراکم خيلي کم : در محلاتي مشاهده مي شود که ميزان تراکم در آنها کمتر از 50 نفر در هکتار گزارش شده است. اين محلات بافت هاي نوساز و جديد شهر را تشکيل مي دهد که اراضي ساخته نشده در آنها سهم بيشتري دارد و کاربري هاي غير مسکوني نيز سهم عمده اي از اراضي شهري را فرا گرفته است .

2.       تراکم کم : در محلاتي گزارش شده است که ميزان ناخالص تراکم بين 50 تا100 نفر در هکتار بوده است . محلات شماره هاي 13 ، 14 ، 17، 18و19 در اين گروه قرار مي گيرند.

3.       تراکم متوسط : بين 100 تا 130 نفر در هکتار که دراغلب محلات مياني شهر وجود دارد و حد متعارف تراکم ناخالص در بافت شهر هاي بزرگ کشور است. محلات شماره هاي 6 ، 10 و 15در اين گروه قرار مي گيرند.

4.       تراکم زياد : در محلاتي که ميزان ناخالص تراکم بين 130 تا 150 نفر در هکتار بوده و محلات شماره هاي 3، 7 ، 11 و16 در اين گروه قرار مي گيرند.

5.       تراکم خيلي زياد يا پر ازدحام : که در محلات قديمي و بافت هاي فرسوده شهري مشاهده مي شود. در اين محلات، متوسط تراکم ناخالص جمعيت بيشتر از 150 نفر در هکتار است . کمبود اراضي خالي يا کاربري هاي خدماتي عمده ترين مشکل اين محلات است . اين محلات که قلب اقتصادي شهر و بازار را در بر مي گيرد ، گران ترين قيمت اراضي را نيز شامل مي شود و به همين جهت با مشکلات مضاعف روبرو است . محلات شماره هاي 1 ، 2 ، 4 ،5 ، 8 و12 در شهر قزوين در اين گروه قرار دارند .

جدول شماره 2-333 گروه بندي تراکم را در سطح شهر قزوين براي گروههاي ياد شده نشان مي دهد . نقشه صفحه بعد نيز موقعيت محلات را روي سطح شهر ارائه مي دهد. يادآوري مي شود که محله 19 درسال 1384 فاقد سکنه بوده است .