ساختار شبكه معابر شهر
 
ساختار شبکه معابر شهر قزوين به مرکزيت دولتخانه صفوي شکل گرفته است . دولتخانه صفوي که خود شامل بناهاي اصلي عالي قاپو و کاخ چهلستون مي باشد ، در ضلع جنوب سبزه ميدان واقع است . سبزه ميدان در مسير خيابان شرقي – غربي امام خميني قراردارد . بناي سر در عالي قاپو در ابتداي خيابان شهدا (سپه سابق) نخستين خيابان طراحي شده ايران قرار گرفته که ورودي اصلي به دولتخانه صفوي بوده است . بازار قديمي و مسجد النبي (مسجد شاه سابق) نيز در محله مجاور خيابان مولوي و در محدوده ضلع جنوب شرقي تقاطع امام خميني – مولوي (غرب دولتخانه صفوي) واقع است . مسجد جامع کبير نيز که در محله دباغان و در حاشيه غربي خيابان شهدا قرارگرفته از جمله عناصر ديگر ساختار اصلي شهر است .
به طور کلي استخوان بندي ساختار اصلي بخش قديمي شهر قزوين بر دو محور شرقي – غربي زير استوار است :
-          محور امام خميني – طالقاني در مسير جاده قديمي تهران به رشت.
-          محور شهيد منتظري – تهران قديم در مسير جاده قديمي تهران به زنجان.
دو محورشرقي – غربي فوق را چهارمحور شمالي – جنوبي به شرح زير قطع نموده كه تقريباً در محدوده قديمي شهر يك شكل شطرنجي را تشكيل مي دهند.
-          محور شهيد نواب صفوي شمالي و شهيد نواب صفوي جنوبي .
-          محور مولوي- سعدي جنوبي – سعدي شمالي .
-          محور راه آهن – شهداي انقلاب – پيغمبر يه- نادري.
-          محور آيت الله كاشاني – شهيد مدرس.
 
مجموعاً مي توان گفت که در دوره معاصر شهر قزوين در شمال خط آهن تهران – زنجان شکل گرفته بوده و جهت توسعه شهر به سمت شمال انجام گرفته است .
در اين دوره شبكه شهر در ضلع شمال خيابان امام خميني توسعه پيدا نموده و تا محدوده بلوار شهيد بهشتي تقريباً به شكل شعاعي – حلقوي ادامه پيدا نموده است . دراين مرحله بلوار شهيد بهشتي به صورت يك راه حلقوي كمربندي شمالي شهر مطرح گرديده كه از ميدان وليعصر شروع و تا بلوار شهيد نواب صفوي شمالي ادامه پيدا نموده است . دراين مرحله يكي از مهمترين راههاي اصلي شهر، احداث كمربندي جنوبي شهر تحت نام محور بلوار خرمشهر – بلوار جمهوري اسلامي بوده است كه عمدتاً هدايت ترافيك ترانزيت تهران به زنجان را از ميدان وليعصر به سمت دروازه تاكستان – همدان – زنجان به عهده داشته است.
در بخش منتهي اليه غربي اين بلوار ، معبري شمالي – جنوبي به نام بلوار نسيم شمال احداث شده كه رابط بين راه زنجان با راه رشت مي باشد. راه رشت نيز از انتهاي خيابان امام خميني در تقاطعي به نام ميدان جهاد تحت نام ميــرزا كوچك خان ادامه پيدا مي نمايد. بنـابراين در اين مرحله دروازه هاي اصلي شهر براي توزيع ترافيك عبارت بوده اند از ميدان تهران قديم، ميدان وليعصر، دروازه رشت و دوراهي همدان و همچنين دروازه جنوبي به نام دروازه اصفهان (بوئين زهرا).
در دهه هاي اخير ، شهر در شمال بلوار كمربندي شمالي شهيدآيت الله بهشتي به صورت راههاي اصلي شعاعي با بافت هاي داخلي شطرنجي شكل گرفته و نهايتاً تا اتوبان فعلي قزوين – زنجان توسعه پيدا نموده است . محورهاي شعاعي اصلي اين دوره جديد شامل محور شهيد سرلشگر بابايي به سمت باراجين، محور دانشگاه بين المللي امام خميني به سمت آلولك و محور بلوار صياد شيرازي است. در اين مرحله قبل از اينكه آزادراه كرج – قزوين به سمت زنجان ادامه پيدا نمايد ، براي ارتباط اين آزادراه با شهر قزوين ، بزرگراه شهيد رجايي احداث گرديد كه پس از ارتباط با بلوار شهر صنعتي البرز قزوين در محلي به نام ميدان مينودر به سمت غرب تحت نام بلوار آيت الله خامنه اي ادامه پيدا نموده و به ميدان وليعصر جهت توزيع ترافيك متصل مي شود. در حال حاضر جاده الموت از ميدان مينودر منشعب شده و در واقع اين نقطه دروازه جديد شرقي شهر محسوب مي گردد.
پس از احداث آزادراه قزوين- زنجان در ادامه آزادراه كرج – قزوين دو تقاطع غير همسطح يكي در شرق و ديگري در غرب شهر قزوين احداث گرديد تا به طور كلي ترافيك عبوري آزادراه تداخلي با ترافيك درون شهري نداشته باشند و صرفاً خودروهايي كه مقصد آنها شهر قزوين مي باشد از اين دو تقاطع غير همسطح اقدام به تبادل ترافيك نمايند. بديهي است با احداث آزادراه قزوين – زنجان كاهش قابل توجهي در حجم ترافيك كمربندي هاي شمالي و جنوبي ايجاد شده و تراکم ترافيک آن را کاهش داده است .
كاربريهاي مهمي كه در مراحل مختلف توسعه شهر داراي نقش بارزي در تأثير و تأثر با ساختار شبكه معابر شهر بوده اند به شرح زير مي باشند :
-          بازار و مسجدالنبي واقع در محدوده بين خيابانهاي امام خميني – مولوي – پيغمبريه – شهيد انصاري.
-          مسجد جامع واقع در حاشيه غربي خيابان شهدا (سپه سابق)
-          سردرعالي قاپو در محل تقاطع خيابانهاي پيغمبريه – شهيد انصاري – هلال احمر و شهداي انقلاب .
-          امام زاده حسين واقع در غرب خيابان سلامگاه و ما بين خيابانهاي شهيد منتظري و بلوار جمهوري اسلامي .
-          راه آهن واقع در انتهاي امتداد خيابان شهداي انقلاب .
-          دروازه اصلي شهر يا ميدان تهران قديم كه پايانه مسافربري بين شهري جديد شهر نيز در شمال شرقي آن واقع است.
-          شركت ملي نفت ايران واقع در حاشيه جاده قديمي كرج – قزوين .
-          شهر صنعتي البرز قزوين واقع در انشعاب جاده قديمي كرج- قزوين به سمت ميدان مينودر .
-          استاديوم ورزشي باغ لاله واقع در غرب خيابان مولوي ما بين منتظري و بلوار جمهوري اسلامي .
-          اداره غله واقع در غرب بلوار سيدجمال اسدآبادي ما بين جاده رشت و جاده زنجان .
-          مناطق اداري شهر واقع در محدوده خيابانهاي طالقاني-مدرس-بوعلي و نادري.
-          پارك ملت (باغ حكم آباد) واقع در ضلع جنوبي شرقي تقاطع بوعلي – مدرس .
-          مركز تربيت معلم شهيد رجايي واقع در ضلع جنوب ميدان شهيد حسن پور (تقاطع باهنر و نواب).
-          مناطق فرهنگي – ورزشي و تفريحي واقع در شرق بلوار شهيدبهشتي .
-          دانشگاه علوم پزشكي شهيد بابايي واقع در غرب بلوار شهيد باهنر.
-          محله هاي مسكوني حد فاصل بلوار معلم و بلوار شهيد بهشتي .
-          محله هاي مسكوني حدفاصل بلوار معلم- شهيد سرلشگر بابايي – بلوار دانشگاه بين المللي .
-          محله هاي مسكوني واقع در شمال غربي بلوار معلم به نام محله هاي كوثر و محله مينودر .
-          محوطه دانشگاه بين المللي امام خميني واقع در محدوده شمالي بلوار معلم .
-          منطقه تفريحي و فضاي سبز 1000 هكتاري واقع در جاده باراجين در امتداد محور شهيد سرلشگر بابايي .
-          پادگان لشگر 16 زرهي قزوين واقع در شمال غرب تقاطع شهيد بهشتي با خيابان پادگان .
-          ميدان ميوه و تره بار (ميدان بار فروشان) واقع در حوالي دروازه تاکستان انتهاي جنوبي بلوار اسدآبادي