پنجشنبه ۱۳۹۴/۰۲/۲۴

مجموعه بازار


مجموعه بازار

 

مجموعه بازار
موقعيت ممتاز قزوين که در محل تقاطع محورهاي ارتباطي شمالي - جنوبي و شرقي - غربي کشور قرار دارد ، همواره پويايي اقتصادي و رونق تجاري اين شهر را موجب شده است . وجود فضاهاي تجاري مهم در داخل شهر و کاروانسراهاي متعدد در خارج از شهر بر اين مطلب صحّه مي گذارد .
بزرگترين مجموعه تجاري در داخل شهر که علاوه بر مرکزيت اقتصادي از جنبه کالبدي نيز از ارزش فراواني برخوردار است ، مجموعه بازار است . اين مجموعه در کنار مراکز فرهنگي و مذهبي چون مساجد و مدارس و مراکز خدماتي چون آب انبارها و گرمابه ها ، کليتي منسجم و همگن را پديد آورده است که شايد در نوع خود ، اگر نگوئيم بي نظير ، کم نظير است . توصيفات “ناصرخسرو” از رونق و گستردگي بازار قزوين دوره سلجوقي و ستايشات حيرت آور “شاردن” از بازار عهد صفوي و فراواني تيمچه ها و سراهاي آن مويد اين امر است .
مجموعه سعدالسلطنه : بزرگترين کاروانسراي سرپوشيده و مرکز تجاري داخل شهري در ايران با وسعتي افزون بر 2.6 هکتار توسط باقرخان سعدالسلطنه فرماندار قزوين در اواخر دوره سلطنت ناصرالدين شاه قاجار ساخته شده و از سراهاي بهم پيوسته تشکيل گرديده و معمـاري کم نظيـر و قابل ستايشي را به نمايش مي گذارد . معماري مکتب قزوين که در صورتي بسيار زيبا و ماندگار در فضاهاي تجاري در محل تقاطع محورهاي عمود بر هم بازار بکار گرفته شده است به همراه يک گنبد بزرگ و چهار نيم گنبد اين مجموعه زيبا را تکميل مي کند .
قيصريه : بازار نسبتاً بزرگي است که از شرق به غرب در شمال مسجدالنبي گسترده شده و داراي چهار درب است . در شرقي به سراي وزير و در غربي به چهار سوق باز مي شود . دو تيمچه دو طبقه سرپوشيده و سرباز نيز در شمال و جنوب قيصريه قرار دارند که به وسيله دو در به قيصريه مرتبط مي شوند . مجموعه اين فضاها يکي از ارزشمندترين اثار معماري دوره صفوي را تشکيل داده است.
راسته بازار وزير : اين راسته که به “سعديه” نيز شهرت دارد در غرب مجموعه سعدالسلطنه قرار گرفته و در امتداد خيابان “عبيدزاکاني” بر گذري قديمي منطبق شده و راسته اي ارگانيک را در ميان مجموعه هاي منظم بازار تشکيل داده است . اين بازار که از خيابان “امام خميني ( شاه سابق )” آغاز مي شود ، پس از عبور از جلوخان شرقي مسجد النبي به راسته درودگران منتهي مي شود .
علاوه بر موارد ياد شده ، سراها و تيمچه هاي بسياري در مجموعه بازار قرار دارد که برخي از به نام صنف يا حرفه خاصي نامگذاري شده و تعدادي نيز تا به امروز باقي مانده است . از جمله سراي رضوي ( شاه ) که از آثار مهم دوره صفوي بوده و شاردن به تفصيل به شرح آن پرداخته است و سراي حاج رضا که حياطي بزرگ و بنايي دوطبقه با حجره هايي براي بازرگانان است .
کاروانسراي درون شهري گلشن ، ضرابخانه ، سراي پنبه ، سعدالسلطنه جنوبي ، تيمچه سرباز و سرپوشيده ، کاروانسراي دالان دراز و بسياري سراهاي ديگر در مجموعه بازار وجود دارند که احيا و باززنده سازي آنها از ضروري ترين مواردي است که بايد در دستور کار قرار گيرند .
ورودي جنوبي بازار (سراي حاج چروك)
اگر از سردر عاليقاپو و ابتداي خيابان سپه به سمت غرب حرکت کنيم ، بلوار عريضي پيش روي ما قرار دارد که در حدود دهه 40 احداث شده است . اين بلوار در گذشته به نام “خيابان کوروش” معروف بوده و امروزه پس از تغيير نام به عنوان “خيابان شهيد انصاري” شناخته مي شود . پيش از رسيدن به تقاطع خيابان مولوي ( و امتداد در دست احداث خيابان شهيد انصاري) در شمال محور با فاصله اندکي “مجموعه بازار” قرار دارد . حدفاصل اين خيابان تا “مجموعه بازار” را محوطه بازي تشکيل مي دهد که در گذشته محل يکي از سراهاي مهم بازار “سراي حاج چروک” بوده است.
 
 

 

تصاویر مرتبط