 |
 |
 |
 |
 |
|
تفاوت ويندوز 32بيت با 64 بيت
اين روزها با ارزان‌تر شدن و رايج‌شدن قطعات جديد خيلي‌ها سراغ سيستم‌عامل‌هاي 64 بيتي را مي‌گيرند. سوالاتي از جنس ويندوز 32 بيتي يا 64 بيتي خيلي زياد شده است. و روز به روز هم نوشته‌هاي پراکنده ( درست يا غلط ) در مورد اين نوع سيستم ها، زيادتر مي‌شود.
در اين نوشتار سعي مي‌کنيم تمام جرئيات کاربردي در زمينه ويندوزهاي 64 بيتي را پاسخ بدهيم. اين که سيستم‌عامل 64 بيتي چي است و چه فرقي با 32 بيتي دارد يک سوال رايج است که با آن شروع مي‌کنيم و مي‌پردازيم به سوالاتي که حتما براي شما هم پيش خواهد. ببينيم آيا بايد با 32 بيت خداحافظي کنيم؟
32 بيت يا 64 بيت؟
ني يا لوله پالايشگاه؟ فرض کنيد شما مقدار بسيار زيادي مايع را از جايي به جاي ديگر منتقل کنيد. اين انتقال را هم مي‌توانيد با ني انجام بدهيد و هم با لوله پالايشگاه. بديهي است با لوله پالايشگاه بهتر است چون در يک زمان مي‌توانيد حجم بسيار بالاتري را جا به جا کنيد.
اين يک مثال اغراق‌آميز بود ولي در مورد بيت‌ها هم همينطور است. توي معماري 32 بيت شما حجم کمتري را مي‌توانيد نسبت به 64 بيت آدرس‌دهي کنيد. اين باعث مي‌شود که فقط بتوانيد تا حد کمتري پردازش اطلاعات را انجام بدهيد.
من به شما اين اطمينان را مي‌دهم که نيازي نيست برويد يک دوره معماري کامپيوتر را بگذرانيد تا فرق اين دو تا را بفهميد چون واقعا فرق اين دو، تا همينجا به درد شما مي‌خورد. تا اين حد که بدانيد در يک لوله 64 بيتي بيشتر از يک لوله 32 بيتي مي‌توان مايع عبور داد ( در يک ساختار 64 بيتي مي‌توان اطلاعات بيشتري را پردازش کرد به نسبت يک ساختار 32 بيتي ) در حدي که بتوان پاسخ کارهاي سنگين اين روزها را داد.
قضيه Ram چهار گيگ چيست؟ هر سيستمي چقدر رم را پشتيباني مي‌کند؟
شما در يک سيستم آدرس دهي 32 بيتي فقط مي‌توانيد 4 گيگابايت رم را استفاده کنيد. البته اين مقدار هيچ وقت مثلا در ويندوز XP استفاده نمي‌شود. دوست داريد بدانيد پس بقيه‌اش چي مي‌شود؟ به عکس زير نگاه کنيد:
اما اگر در يک سيستم 64 بيتي کار کنيد آن وقت محدوديتي براي ميزان Ram نداريد. البته داريد ولي اين محدوديت چندان اذيت‌تان نمي‌کند. در يک سيستم 64 بيتي شما فقط و فقط مي‌توانيد 2 به توان 64 آدرس دهي داشته باشيد که مي‌شود 17.2 ميليارد گيگابايت يا 16.3 ميليون ترابايت يا 16 exabytes!!! فقط همين قدر !
براي نمونه يک سيستم با 12 گيگابايت رم را تست مي‌کنيم ( عکس زير ) که از همه 12 گيگ رمش به خوبي استفاده مي‌شود.
اين روزها سرورها همه از رم‌هاي بالا استفاده مي‌کنند و حتي لپ‌تاپ‌هاي معمولي هم با رم بالاي 4 ارائه مي‌شوند.در کارهاي مدل سازي و استفاده از نرم‌افزارهاي سنگيني مثل AutoCAD و Autodesk 3D Max و حتي اديت‌هاي ويديويي ساده، رم بالا مي‌تواند بسيار به درد شما بخورد. اين روزها، دوران رم‌هاي بالاي 6 گيگ آغاز شده است. 4 گيگابايت که چيزي نيست.
از کجا بفهمم که ويندوز من 64 بيتي است يا 32 بيتي؟
عموما هر جا ديديد که در مورد سيستم شما عدد 64 بود بدانيد که ويندوز شما 64 بيتي است. اما همين جوري هم نيست طبيعتا. چند راه ساده به شما نشان مي‌دهم که مطمئن بشويد.
اگر ويندوز شما قديمي‌تر از XP است پس حتما 32 بيتي يا پايين‌تر است.
اگر ويندوز شما xp يا windows sever يا چيزي شبيه اين است از منوي Startگزينه Run را مي‌زنيم و در کادر مربوطه تايپ مي‌کنيم dxdiag.پنجره‌اي مانند پنجره زير نشان داده مي‌شود که روبروي Operating System، اگر 64 بيتي باشد مي‌نويسد. به عکس دقت کنيد.
اگر ويستا يا Seven داريد به ترتيب روند زير را مي‌رويم. دقيقا جلوي System type 32 بيتي بودن يا 64 بيتي بودن را مشخص مي‌کند:
Start -> Control Panel -> System and Maintenance -> System
کاربران مک و لينوکس از کجا مي‌توانند پي به 32 بيتي بودن يا 64 بيتي بودن سيستم‌عاملشان ببرند؟
اگر لينوکس داريد در خط فرمان از uname استفاده کنيد تا با پاسخ‌هايي مثل x86_64يا ia64 پاسخ شما را بدهد. فقط يادتان باشد i386 يک نسخه 32 بيتي است.
اگر مک داريد يا از محصولات اپل در اين زمينه استفاده مي‌کنيد بايد ورژن مک‌تان را به دست آوريد. براي اين کار از منوي Appleبه دنبال About this Macبگرديد.
مک‌هايي که جديدا ارائه و فروخته مي‌شود همه از سيستم عامل و پردازنده 64 بيت استفاده مي‌کند. اگر مک شما نو نيست مي‌توانيد به پردازنده نگاه کنيد. Intel Core 2 Duo, Intel Xeon و از خانواده اپل، PowerPC G5 ها 64 بيتي هستند.
Mac OS X 10.5به بالا هم همه 64 بيتي هستند و پايين‌تر 32 بيتي.
آيا برنامه‌هاي 32 بيتي در ويندوز 64 بيتي اجرا مي‌شود؟
پاسخ بله است! WoW64 اين کار را براي شما مي‌کند. Windows-on-Windows 64-bit يک نرم‌افزار شبيه‌ساز است که برنامه‌هاي 32 بيتي را، اگر داراي فاکتورهاي موردنياز WOW64باشند، در ويندوز 64 بيتي هم اجرا مي‌کند. ولي اگر نداشته باشد کاري از دستتان ساخته نيست.
خيال‌تان راحت که اکثر نرم‌افزارهاي شرکت‌هاي معروف، اگر نسخه 64 بيتي نداشته باشند هم، در ويندوز 64 بيتي اجرا مي‌شوند.
اينجايک ليست از نرم‌افزارهايي را داريم که خود شرکت يک نسخه 64 بيتي از آنها را ارائه کرده است. به اين نرم‌افزارها native x86-64 Windows softwareمي‌گوييم.
سرعت اجراي برنامه‌هاي 32 بيتي در ويندوز 64 بيتي کمتر است؟
قاعدتا بايد اين طور باشد چون شما داريد برنامه را در يک برنامه واسطه ( WOW64 ) اجرا مي‌کنيد اما در عمل اين طور نيست.
آنقدر سيستم‌هاي امروز قدرتمند شده‌اند که اين استفاده از WOW64 اصلا به چشم شما نمي‌آيد. در ثاني اگر رم بالايي داشته باشيد، مثلا 5 گيگ رم، آن وقت چون از اضافه Ram شما هم استفاده مي‌شود، سرعت شما بسيار بالاتر هم مي‌رود.
آيا نرم‌افزاري داريم که فقط روي سيستم 64 بيتي اجرا بشود؟
الان اين جور نرم‌افزارها خيلي کم هستند اما هميشه در روي يک پاشنه نمي‌چرخد. چند سال پيش نرم‌افزارهاي 32 بيتي هم کم بودند. من فکر مي‌کنم چند سال ديگر نرم‌افزار 16 بيتي را نشود پيدا کرد و نرم‌افزارهاي روز همه 64 بيتي شده باشند و معدود نرم‌افزارهايي هم باشند که 32 بيتي باشند هنوز. آن زمان مي‌رويم سراغ نرم‌افزارهاي 128 بيتي.
فقط براي اين که بدانيد اين مسئله چقدر جدي است بايد بگويم نرم‌افزارهايي مثل Exchange 2007 فقط روي سيستم‌هاي 64 بيتي اجرا مي‌شود.
چه زماني بايد روي سيستم عامل 64 بيتي خط بکشم؟
درست است که من به شما پيشنهاد مي‌کنم که برويد سمت ويندوز 64 بيتي ولي قصد فريب شما را ندارم پس به شما واقعياتي را بايد بگويم.
اگر سيستم شما کمتر از 2 گيگ رم دارد، بعد از رفتن به سمت 64 بيت، تغيير محسوسي مشاهده نمي‌کنيد.
اگر يک برنامه داريد که با ويندوز 3.1 يا DOS نوشته شده است احتمالا ديگر نمي‌توانيد از آن برنامه استفاده کنيد چون در ويندوز 64 بيتي، امکان اجراي برنامه‌هاي 16 بيتي وجود ندارد. کلا بايد حواستان باشد در مورد برنامه‌هاي قديمي.
اگر شما سخت‌افزاري بسيار قديمي داريد که از پشتيباني سازنده در آمده است يک بدشانسي بزرگ گريبان‌تان را مي‌گيرد چون در اين صورت ممکن است درايور سخت‌افزار شما براي ويندوز 64 بيتي نوشته نشده باشد. متاسفانه درايور 32 بيتي به درد ويندوز 64 بيتي نمي‌خورد.
مي‌خواهم يک ويندوز 64 بيتي نصب کنم. چه CPU ( پردازنده ) هايي ويندوز 64 بيتي را اجرا مي‌کنند؟
جواب اين سوال خيلي ساده نيست اما من در چند خط به شما مي‌گويم چطوري بتوانيد سريعا بفهميد. چون اکثر پردازنده‌هاي موجود در ايران AMD يا Intel است فقط در مورد اين دو توضيح مي‌دهم.
اگر AMD Duronاست بايد بدانيد پردازنده شما، ويندوز 64 بيتي را ساپورت نمي‌کند. اگر Sempronجديد است از 64 بيتي به احتمال زياد پشتيباني مي‌کند و اگر قديمي است نمي‌کند. براي مطمئن شدن از اين موضوع به سايت شرکت رجوع کنيد. توي سايت شرکت نوع پردازنده را پيدا کنيد و ببينيد جلوي Operating Mode 64 Bit چي نوشته است. اگر dxdiag را در RUN ويندوز بزنيد مدل دقيق را به شما مي‌گويد.
اگر نوع پردازنده شماAMD Opteron يا AMD X2 يا AMD FX,يا مدل بسيار رايج Athlon64است حتما از 64 بيت پشتيباني مي‌کند. با پردازنده‌هاي AMD Turion notebook هم مي‌توانيد تجربه يک ويندوز 64 بيتي را داشته باشيد.
اگر پردازنده شما Intel است بايد بدانيد Intel Core Duo notebook و Intel Pentium M notebookنمي‌توانند از ويندوزهاي 64 بيتي پشتيباني کنند و پردازنده‌هاي زير همه قابليت اجراي ويندوز 64 بيتي را دارند:
Turion notebook processors
Pentium D and Celeron D
Core 2 processors (mobile, desktop, and server)
کلا يادتان باشد همه پردازنده‌هاي جديد شرکت‌ها از پردازش 64 بيتي پشتيباني مي‌کنند.
از کجا بفهمم که درايور مناسب ويندوز 64 بيتي را دارم يا نه؟
براي اينکار بهترين کار استفاده از سايت سازنده قطعه سخت‌افزاري است. از هر راه ديگري برويد تويش شک و ترديد است.
اما مايکروسافت يک برنامه بسيار کوچک و مفيد براي ويندوز 7 معرفي کرده است به نام Windows 7 Upgrade Advisor که دو گزارش به شما مي‌دهد. يکي اينکه کامپيوتر شما براي نصب ويندوز هفت 32 مناسب است يا نه؟ يک گزارش هم مانند قبلي ولي در موردWindows seven 64 bit.
يادتان باشد که درايورها برنامه‌هاي مهمي هستند و نبايد در مورد آنها غفلت کرد.
